Denkfouten maken ons irrationeel. Vooral in het casino

Het menselijk brein heeft meer potentie dan de krachtigste computer op aarde, maar is allesbehalve perfect. Een van de tekortkomingen van ons brein vinden we terug in de zogenaamde cognitieve bias of de vooringenomenheid. Deze tekortkomingen beïnvloeden ons beslissingsproces en maken ons tot irrationele wezens. Hierdoor maken we sneller denkfouten. En dat kunnen we maar moeilijk gebruiken in het casino. Daar moet je het liefst ijskoud zijn.

Denkfouten zijn dan ook menselijk en zijn een veel voorkomend probleem voor gokkers. Dat is het geval bij alle soorten gokkers, dus ook bij niet probleemgokkers. Het verschil tussen een niet-probleemgokker en een probleemgokker is echter dat de laatstgenoemde ervan overtuigd is dat deze denkwijze gegrond is. Deze irrationele cognities spelen een grote rol bij het ontstaan van een gokverslaving en houden het probleem dan ook in stand.

De cognitieve bias van spelers

De zogeheten cognitieve bias is overigens niet hetzelfde als een logische redeneringsfout. Een bias kan worden omschreven als een inherente beperking van ons denkpatroon. Sommige wetenschappers beweren dat cognitieve vooringenomenheden ons helpen om informatie te verwerken. Dit is met name het geval als we moeten handelen in noodsituaties. Juist door dat snelle denkwerk zijn we ook weer geneigd om vaak onjuiste conclusies te trekken. Het is daarom zaak om bewust te zijn van hun bestaan. Er zijn verschillende soorten bias die ervoor zorgen dat we op een irrationele manier handelen:

• Confirmatiebias: we hebben de neiging om akkoord te gaan met anderen die onze meningen delen. Dit is de reden waarom we dezelfde dagbladen blijven lezen of dezelfde websites bezoeken. Dit wordt ook wel de confirmation bias genoemd en zorgt ervoor dat we – vaak op een onbewuste manier – onze eigen meningen bevestigd willen zien en alle afwijkingen daarop juist zoveel mogelijk uit de weg gaan.
• Groepsbias: dit is vergelijkbaar met de confirmatiebias, maar richt zich meer op een soort van tribale gedachte om de eigen groep als superieur te zien en andere groepen juist te wantrouwen, vrezen en kleineren.
• Negativiteitsbias: hoe gek het ook mag klinken; slecht nieuws en doemdenken zijn altijd in trek. Niet omdat we als mensen zo vals zijn, maar omdat we goed nieuws vaak als minder geloofwaardig zien dan slecht nieuws. Puur als overlevingsgedrag is het concentreren op het negatieve uiterst effectief. Maar vandaag de dag dreigen we echter te verdrinken in al het slechte nieuws en negeren we juist de goede berichten.
• Gokdwaling: deze bias heeft een directe invloed op ons gedrag in het casino. Het gaat hierbij om gebeurtenissen in het verleden onterecht als doorslaggevend te zien voor kansberekeningen die in de toekomst komen. Denk maar eens aan het opgooien van muntgeld: de kans op kop is statistisch gezien elke keer één op twee, maar onze emotionele instinct vertelt ons dat die kans op kop veel groter is wanneer er net vijf keer munt is opgegooid. In het casino is deze bias fataal.

Compenserende kracht? Niets daarvan

Hoewel veel mensen denken dat er een soort van compenserende kracht moet bestaan tijdens het opgooien van muntgeld of het dobbelen, kunnen we niets anders dan concluderen dat daar geen enkele sprake van is. De kans op kop of munt blijft elke keer gelijk, net zoals spellen als roulette niet beïnvloed worden door het al dan niet vallen van een bepaalde kleur. Wij mensen hebben weliswaar een geheugen, maar een roulettebal of een muntstuk hebben dat uiteraard niet. Elke worp, elke draai, elke beurt is een nieuwe situatie, met telkens weer dezelfde kansen. En elke keer beginnen dit soort spellen weer van voren af aan.

Zo, jij bent aan zet

Cognitieve denkfouten zullen altijd in de hoofden van casino bezoekers blijven meespelen. De cyclus van hoop en wanhoop is voor sommige mensen onvermijdelijk. Toch kan het helpen om goed over al het bovenstaande na te denken en het irrationele opzij te schuiven voor een meer rationele benadering. Maar zolang je er niet van bewust bent dat dit soort denkfouten bestaan, blijft het moeilijk om niet in de denkfouten te trappen. Gelukkig weet je nu beter. Wetende dat deze denkfouten of bias bestaan, betekent echter nog niet dat je nu helemaal immuun bent voor de gevolgen ervan. Toch zou deze wetenschap je nu meer geld moeten besparen en een verantwoordelijke casino bezoeker van je moeten maken. Succes!